Dordrecht in beweging: sterk, groen en inclusief
Voor u ligt de derde begroting van onze bestuursperiode, waarin we de koers voor 2025 en het veranderende financiële perspectief uiteenzetten en onze ambities en prioriteiten verder concretiseren. Deze begroting markeert de start van het ombuigingentraject en de voortzetting van ons beleid om van Dordrecht een stad te maken waar iedereen zich thuis voelt en waar gelijke kansen en inclusie centraal staan. Om een groene en levendige stad te zijn, met meer inwoners en meer werk. Een stad met een hoger welvaartsniveau, een hoogwaardige leefomgeving en een goede openbare ruimte. Met deze begroting geven we een verdere impuls aan de lange termijn agenda voor de stad, beter bekend als de Agenda Dordrecht 2030 (zie ook het Dashboard ), en de vijf focuspunten uit het Politiek Akkoord 2022-2026. Daarmee richten we ons op het realiseren van meer betaalbare woningen, het bevorderen van een duurzame en groene stad, het verbeteren van bestaanszekerheid en gelijke kansen, het stimuleren van economische groei en een gezonde arbeidsmarkt, en het creëren van een veilige, leefbare en levendige stad. Deze focuspunten vormen de kern van ons beleid.
Nationaal Programma Dordt West
Extra aandacht gaat uit naar de wijken in Dordrecht West; Oud-Krispijn, Nieuw-Krispijn, Wielwijk en Crabbehof. Met het Nationaal Programma Dordt West zorgen we voor een beter perspectief voor bewoners, het verbeteren van de fysieke leefomgeving en zorgen voor veiligere en meer leefbare wijken. Onze ambitie is dat de volgende generatie jeugd gezonder en veiliger opgroeit, betere ontwikkelkansen heeft, meer perspectief op werk en een fijnere woon- en leefomgeving. Daarvoor investeren we niet alleen in de jeugd, maar ook in het wonen, werken en leven van de overige bewoners. Extra investeringen vanuit de Rijksoverheid op onder meer het gebied van verduurzaming van woningen, bestaanszekerheid, preventie jeugdcriminaliteit en de ontwikkeling van het jonge kind helpen ons om onze ambitie waar te maken.
Ombuigingentraject
Onze ambities met de stad zijn stevig. Maar dat geldt helaas ook voor onze grote financiële uitdagingen. Die worden enerzijds veroorzaakt door rijksbeleid (bezuinigingen en kortingen op het Gemeentefonds vanaf 2026) en anderzijds door in het verleden door onszelf gemaakte keuzen. De financiële opgave is dusdanig dat er fundamentele keuzes nodig zijn om voor de jaren 2026 en verder een sluitende begroting te kunnen presenteren. Om tot keuzes te komen volgen we een zorgvuldig met de gemeenteraad afgestemd proces. We maken de keuzen in verschillende fasen, waarbij we uw raad, inwoners en experts van de stad bij het ombuigingentraject participeren. Eerst bepalen we het toekomstbeeld van de stad: we voeren het open gesprek en raadplegen verschillende groepen om een goed beeld te krijgen van opvattingen in de stad. Het perspectief daarbij is dat vanuit schaarste. Dat vraagt het stellen van prioriteiten in de verschillende taken en opgaven waarvoor de gemeente staat. Mede aan de hand van dit toekomstbeeld worden financiële opgaven per domein gesteld. Deze worden begin volgend jaar vertaald naar concrete bezuinigingsmaatregelen, waarover bij de behandeling van de Perspectiefnota 2026 in juli 2025 een besluit wordt genomen.
Begrotingsprogramma's voor 2025
In deze begroting geven we een concrete vertaling van wat we in 2025 en verder gaan doen om onze ambities uit te voeren. Dit doen we langs de lijn van zes begrotingsprogramma's:
- Bouwend en Bereikbaar Dordrecht.
- Groen, Duurzaam en Ruimtelijk Dordrecht
- Gezond Sociaal en Zorgzaam Dordrecht
- Lerend en Ondernemend Dordrecht
- Levendig, Leefbaar en Veilig Dordrecht
- Bestuurlijk en Ondersteunend Dordrecht
Een belangrijk doel is om het woningaanbod in Dordrecht uit te breiden, met in deze collegeperiode een nadruk op betaalbare woningen. In het begrotingsprogramma Bouwend en Bereikbaar Dordrecht streven we ernaar om in de komende jaren 4.000 nieuwe woningen te realiseren, waarvan 1.200 in het sociale huursegment. Deze inspanning is cruciaal voor het bieden van goede huisvesting voor onze inwoners met lagere inkomens. Bovendien willen we 1.500 betaalbare koopwoningen toevoegen aan de planvoorraad, wat helpt om een breed scala aan woningopties te bieden en de diversiteit op de woningmarkt te vergroten. Het is echter niet zonder uitdagingen. De bouwprojecten staan onder druk door stijgende kosten, vertragingen in vergunningverlening en andere externe factoren. Dit vraagt om een gerichte aanpak en samenwerking met ontwikkelaars, bouwbedrijven en andere stakeholders, om ervoor te zorgen dat we onze doelstellingen tijdig realiseren. We houden ook de schaarse ruimte op ons eiland scherp in de gaten en werken samen met de provincie Zuid-Holland om onze lokale en regionale groeiambities af te stemmen. Verrijkt met nadere inzichten uit de publiek-publieke en publiek-private verkenningen, wordt daarbij het bestemmingsplan Maasterras in het eerste kwartaal van 2025 aan de gemeenteraad aangeboden. Met het Maasterras, onderdeel van de Stadsas Dordt, willen we ruimte maken voor de bouw van een nieuwe groene en duurzame woonwijk. Deze wijk voor 2.000 tot 4.000 woningen komt tussen het spoor, de snelweg A16, Krispijn en de Oude Maas. Een prettige groene plek om te wonen, te werken en te verblijven, dichtbij het station en de binnenstad.
Daarnaast is de kwaliteit van de ruimtelijke inrichting en de bereikbaarheid van de stad van groot belang. Met de binnenstedelijke verdichting en onze klimaatambitie voor 2040 in het vizier, passen we de kaders uit het Mobiliteitsplan Dordrecht 2040 toe. Dit omvat onder meer het ontwerpprincipe STOMP (Stappen – Trappen – Openbaar Vervoer – MaaS – Privéauto). Hierbij bevorderen we lopen en fietsen en zetten daarnaast in op het verbeteren van openbaar vervoer en het stimuleren van flexibele mobiliteitsdiensten. Het nabijheidsprincipe zorgt ervoor dat voorzieningen en diensten gemakkelijk bereikbaar zijn, wat de levenskwaliteit en mobiliteit in de stad ten goede komt. We investeren ook in het onderhoud en de verbetering van wegen en riolering via het Meerjaren Onderhoudsprogramma. Dit programma waarborgt dat onze infrastructuur in goede staat blijft en voorbereid is op toekomstige uitdagingen.
Naast woningbouw en mobiliteit zetten we ons in voor een groene en gezonde stad in begrotingsprogramma Groen, Duurzaam en Ruimtelijk Dordrecht . We nemen belangrijke stappen in het vergroenen en verduurzamen van onze stad door aandacht te besteden aan mensen, dieren en biodiversiteit. Onze ambitie is om in 2040 klimaatneutraal te zijn en we investeren in het verduurzamen van woningen, bedrijven en mobiliteit. We blijven ons inzetten voor het verbeteren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, onder andere door te investeren in sportvoorzieningen en andere openbare ruimtes. In het dossier Chemours/PFAS blijven we als gemeente de belangen van onze inwoners en ondernemers behartigen. We nemen onze verantwoordelijkheid en werken met andere overheden en stakeholders samen om een effectieve aanpak te realiseren voor problemen, zoals bodemdaling en funderingsproblemen.
Ook onze inzet voor een inclusieve samenleving, in begrotingsprogramma Gezond, Sociaal en Zorgzaam Dordrecht , is een belangrijk aspect van ons beleid. We streven naar een samenleving waarin iedereen zich thuis voelt, kan meedoen en eerlijke kansen krijgt, ongeacht achtergrond. De sociale cohesie is essentieel voor een verbindende stad en we werken actief aan het wegnemen van drempels die deelname aan de maatschappij belemmeren. Programma’s zoals het Nationaal Programma Dordt-West en de samenwerking binnen GALA en IZA richten zich op gezondheid en bestaanszekerheid en helpen om ongelijkheden te verminderen. Deze ambities worden verder uitgewerkt in de visie Sociaal Domein, de sportvisie en diverse uitvoeringsprogramma's.
In begrotingsprogramma Lerend en Ondernemend Dordrecht versterken we de samenwerking met ondernemers- en onderwijsorganisaties om de aansluiting van verschillende doelgroepen op de arbeidsmarkt te verbeteren. We investeren in nieuwe opleidingen en breiden de Dordrecht Academy uit om beter te voldoen aan de vraag uit het bedrijfsleven. Daarnaast investeren we in een betere benutting van onze bestaande werklocaties, met meer gebruiks- en vastgoedkwaliteit in samenhang met een impuls voor de omgeving (sectoren en banen met toekomstperspectief). Daarbij maken we ook gebruik van het instrument van actief grondbeleid. Dat geldt ook voor het Leerpark, waar we de doorontwikkeling naar een regionale Campus centraal stellen.
Begrotingsprogramma Levendig, Leefbaar en Veilig Dordrecht richt zich op het investeren in een levendige en aantrekkelijke (binnen)stad, waarbij we ruimte creëren voor ontmoeting, cultureel aanbod en evenementen. We werken aan de uitvoering van de Visienota Evenementen en de doelstellingen uit de nieuwe Cultuurnota Dordrecht 2030. Voor een aangenaam verblijfsklimaat is ook toenemende aandacht voor groen in de binnenstad, zowel voor bewoners als voor bezoekers. Kansen voor het kern winkelgebied, horeca en evenementen willen we beter benutten als wezenlijk onderdeel van de levendige binnenstad. Daarnaast zetten we in op betere spreiding van evenementen over verschillende locaties in Dordrecht, zodat lusten en lasten beter over de stad worden verdeeld. We stimuleren daarnaast evenementen in de wijk om een zo divers mogelijke doelgroep te bereiken en de sociale cohesie te versterken.
We willen dat mensen zich veilig en op hun gemak voelen in onze stad. We investeren daarom ook in het behouden en verbeteren van de veiligheid en leefbaarheid in de directe woon- en leefomgeving van onze inwoners. Daarnaast zetten we in op meer vaste handhavers in alle wijken van de stad, die zichtbaar en aanspreekbaar zijn. We investeren ook in het de samenwerking met de Sociale Dienst, de politie, betrokken bewoners en andere partijen, bijvoorbeeld om ondermijning tegen te gaan, maar ook om eenzaamheid en armoede eerder te signaleren.
Niet in de laatste plaats werken we aan een toegankelijke en makkelijke gemeentelijke dienstverlening voor onze inwoners in begrotingsprogramma Bestuurlijk en Ondersteunend Dordrecht . Centraal hierin staat dat we inwoners zoveel mogelijk op één plek én in één keer helpen, en bieden daarnaast maatwerk aan inwoners die dit nodig hebben. Dit geldt extra voor inwoners in ingewikkelde situaties of met veelvoudige problematiek. Uiteraard blijft onze basisdienstverlening op orde. Voorbeelden hiervan zijn het verstrekken van reisdocumenten en verwerken van verhuizingen en geboorteaangiftes. Ook nemen we voor Dordrecht en de regiogemeenten de verantwoordelijkheid voor de dienstverlening. De Servicegemeente Dordrecht (SGD) vormt daarbij de bedrijfsvoering van de gemeente Dordrecht en regio Drechtsteden.
Deze begroting voor 2025 legt een verdere basis voor een sterk, groen en inclusief Dordrecht. We blijven ons inzetten voor een stad die niet alleen groeit, maar ook functioneert als een leefbare en aantrekkelijke omgeving voor alle inwoners. De financiële uitdagingen waar we als gemeente voor staan maakt dat we volgend jaar scherpe keuzes voor de jaren erna moeten maken. Onze focus voor de lange termijn van de stad verliezen we daarbij niet uit het oog. Samen met onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties staan we sterk en zijn we veerkrachtig voor de uitdagingen die komen.